Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sütyemez, Türkiye’de son yılların en sıcak ve kurak günlerinin yaşandığına dikkati çekerek, meyve ağaçlarının kurumaması için stresten uzak tutulması gerektiğini belirtti.
Sütyemez, AA muhabirine, yüksek sıcaklık ve kuraklığın tarımsal üretimi doğrudan etkilediğini, meyve ağaçlarının aşırı sıcaklardan korunmasının hem verimi hem de ağacın sağlığını korumak için çok önemli olduğunu söyledi.
“Bir meyve ağacı ne kadar çok strese maruz kalırsa verim ve meyve kalitesi o kadar düşer.” diyen Sütyemez, gölgeleme, kireçleme, damlama sulama, buharlaşmayı önleme, potasyumlu gübreleme, doğru budama, ekstra sulama ve bölgeye göre tür seçimlerinin ağaçların stresini azaltacağını ifade etti.
Ağaçları stresten uzak tutan uygulamalar
Bu yöntemlerin düzenli bir şekilde uygulanmasının önemine işaret eden Sütyemez, şunları kaydetti:
“Küresel ısınmanın etkilerini bu yıl çok yakından yaşadık. Bu doğrultuda, başta aşırı sıcak ve güneş ışığı kaynaklı streslere karşı mücadelede ağaçları ve meyve kalitesini korumak için gölgeleme alternatifleri mutlaka araştırılmalı ve imkan dahilinde kullanılmalıdır. Sulama özellikle damlama sulamadan taviz verilmeden yapılmalıdır. Bu dönemde kesinlikle vahşi salma yönteminden kaçınılmalıdır. Aksi halde su israfı yanında aşırı buharlaşma ile mantar hastalıklarına da davetiye çıkarılmış olunur. Sulama serin saatlerde mümkünse geceleri ya da sabah serin dönemlerde yapılmalıdır. Sık sık, azar azar sulama en isabetli olanıdır. Her dönemde olduğu gibi kurak giden mevsimlerde veya sıcak giden günlerde su tasarrufu, buharlaşmayı önlemek, kolay yabancı ot mücadelesi için malç toprak örtüsü kullanımı çok isabetli bir uygulamadır. Diğer taraftan toprağın kalitesinin iyileştirilmesi ile topraklarda sıcaklık stresinin dengelenmesi daha kolay sağlanabilir. Her canlıda olduğu gibi meyve ağaçlarında da strese karşı mukavemetin birinci kuralı sağlıklı olmaktır.”
Meyve ağaçlarında sağlıklı ve güçlü bir ağaç formu için dengeli ve düzenli beslenmenin önemine de işaret eden Sütyemez, başta potasyumlu gübreler olmak üzere kalsiyum ve bor uygulamaları yapılmasının da faydalı olacağını aktardı.
Yüksek sıcaklığa dayanıklı türler tercih edilmeli
Söz konusu elementlerin hücre zarlarını güçlendirerek sıcaklık stresine karşı dayanıklılığı artırmada önemli rol oynadığını anlatan Sütyemez, özellikle sıcaklarda meyvelerin beslenme programlarına bitki güçlendiricileri ilave edilmesinin stres azaltılmasında çok etkili olabileceğini vurguladı.
Sütyemez, yüksek yaz sıcaklarına karşı takviye olarak sık olmamak şartıyla bilinçli kişilerce budama da yapılabileceğini belirterek, şunları anlattı:
“Sonuç olarak en önemli tedbir ya da mücadele yani kalıcı uzun ömürlü tedbirler nelerdir? Doğru bölgede doğru tür çeşit seçimi ile başlamaktadır. Meyve bahçesinde bitkiler arasında sıra aralarında rüzgar kıran bitki şeritleri oluşturmaktır, bölgeye göre doğru planlama ile bahçeyi tesis etmektir. Yüksek sıcaklıklara daha dayanıklı tür ve/veya çeşitlerin tercih edilmesi, sumak gibi, zeytin gibi, kuraklığa ve sıcağa toleranslı/dayanıklı ağaçların kullanılması ile üzerine aşılı çeşitlerin direncinin artmasına önemli katkı sağlayabilir.”
