Hamide HANGÜL
Barınma ihtiyacı giderek artıyor. Düğünler, kamu tarafında öğretmen, doktor, güvenlik görevlisi gibi memur atamaları, kentsel dönüşüm taşınmaları ve üniversite sonuçlarının netleşmesiyle yeni ev arama telaşına başlayacak yeni üniversite öğrencileri, emlak piyasasında yeni bir talep dalgası getirecek. Bunun 600 bin ile 1 milyon arası kiralık talebinde yeni hareket getirebileceğine işaret eden gayrimenkul uzmanları, söz konusu hareketlilikle emlak piyasasının ağustos ayından itibaren canlanacağını vurguladı.
Yeni talep dalgasının barınma ihtiyacını da artıracağına dikkati çeken uzmanlar, “Kiraya yüzde 25 zam sınırı olduğu son iki yılda yeni konut arzı sağlanamadı. Vergiler ve ikinci konut alımına sınır getirilmesi yatırımcıyı caydırdı. Ne yazık ki kiralık fiyatlarının çok arttığı, kiralık bulmanın zor olduğu bir döneme giriliyor” değerlendirmesinde bulundu.
Ortalama 600 bin yeni talep olabilir
Resmi rakamlar da konut talebindeki yıllık ihtiyacı ortaya koyuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de geçen yıl 565 bin 435 evlilik, 171 bin 881 boşanma, 35 bin yabancının konut talebi oldu. Üniversitelere de yine geçen yıl 1.8 milyon kişi kayıt yaptırdı. Uzmanlara göre, yeni üniversitelilerin dörtte birinin kayıt için şehir değiştirmesi, ortalama 450 bin kişilik öğrenci talebine işaret ediyor.
Böylelikle kamuda atamalar, evlilikler ve üniversite öğrencileri dahil edildiğinde ülke genelinde ortalama 600 bin yeni kiralık talebi beklendiğine işaret eden sektör temsilcileri, “Yeni talep dalgası kiralık fiyatlarında yüzde 10-30 artışa neden olabilir. Bu dönemde hem satılık, hem kiralık ihtiyacı çok fazla artar” dedi.
Daire bulmak zorlaşır, fiyat yüzde 30 artar
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Komite Başkanı Hakan Akdoğan, şunları söyledi: “Üniversite sınav sonuçlarının açıklanmasıyla kayıt için şehir değiştirecek olan öğrenciler, kamu tarafındaki atamalar, düğünler kiralık tarafında bir talep dalgası oluşturuyor.
O nedenle kiralık piyasasında hareketli bir dönem bizi bekliyor. Ne yazık ki kiralıkların artacağı, kiralık bulmanın da zorlu olduğu bir döneme giriliyor” dedi. Yeni talep dalgasının fiyatlara yukarı taşıyacağına işaret eden Akdoğan, “Bu dönemde satılık konut fiyatları daha stabil olabilir. Ancak kiralar yukarı doğru gider, mevcut kiraların üzerine. Talep dalgasının kiraları yüzde 20 – 30 artırma imkanı var.”
Ağustos ortasında Hareketlenir
Keller Williams Ekol (KW Ekol) Yönetici Ortağı Ahmet Kurşunlu, şu değerlendirmelerde bulundu: “Kiralık piyasası 15 Ağustos’la birlikte canlanır, satılıklar da buna eşlik eder. Gerek atamalar, gerekse üniversitelere kayıt yaptırmak isteyen öğrencilerin ev aramaya başlaması ve düğünlerle birlikte talep artar. Evler ve yurtlarında kalanların dışında üniversite öğrencilerinin 3’te 1’i şehir değiştirecek olsa, 500- 600 bin yeni talep demek. Talep artacağı için kiralık piyasasında fiyatlarda yaklaşık yüzde 10 artış gösterir. Öğrenciler, evlenenler ve atamaların getireceği yeni talep sadece kiralık piyasasını değil, satılık piyasasını da canlandırır. Hem satılık, hem kiralık ihtiyacı bu dönemde daha çok artar.”
Talep çok yüksek, stok çok düşük
Vartur Emlak Yönetim Kurulu Başkanı ve Uluslararası Gayrimenkul Uzmanı Şerif Varlı, özellikle büyük şehirlerde kiralık talebinin ağustos ve eylül aylarından itibaren artış göstermesinin beklendiğini söyledi. Varlı, şöyle devam etti: “Şu anda bile kiralık talebi çok yüksek, ilan sitelerine bakacak olursanız 600 bin satılık, 150 bin kiralık ilanı var.
Kiralık daha çok tutuluyor ve stoku düşük. Satılık konut tarafında ise alıcılar, mevduattan vazgeçip ev almadığı ya da kredi alamadığı için satılamıyor. Bu oluşacak yeni taleple birlikte kira fiyatları artmaya devam eder. Üniversiteye kayıt yaptıracak öğrencilerin dörtte biri şehir değiştirecek olsa, bu ortalama 450 bin talep demek.”
Kirada reel artış, artıya geçmez
Gayrimenkul Uzmanı Dr. Mustafa Koçak, emlak piyasasında ağustos ve eylül aylarında hareketlilik beklendiğini belirterek, şöyle devam etti: “Yurtlara gidenlerin yanı sıra, birkaç arkadaş birleşip 2-3 odalı yerleri tercih edebilir, maliyeti düşürmek için. Kira artışı için bir oran vermek doğru olmaz. Kiralık ve satılıkta fiyatların, reel olarak artıya geçeceğini düşünmüyorum. Eksi olmaya devam edecek. Reel kiralar yüzde 13,7 gerilemiş, kiralar bu dönemde nispeten artış gösterse de, reel artış artıya geçmeyecek. Üniversiteye kayıt yaptıracak öğrencilerle birlikte düşünüldüğünde Türkiye geneli için toplam 500-600 bin yeni kiralık talep dalgası getirebilir.”
